ความคลาดเคลื่อนในการวัด
ความไม่แน่นอน (uncertainty) หรือความคลาดเคลื่อน (error) ในการวัด ไม่ใช่ความผิดพลาดในการวัด การอ่านค่าผิด การวัดผิดวิธี หรือความสะเพร่าของผู้ทำการวัด ผู้เขียนจะไม่ขอกล่าวถึง เนื่องจากไม่มีเหตุผลในการอธิบายสิ่งเหล่านั้น ความจริงคือสิ่งเหล่านั้นไม่ควรเกิดขึ้นเลยต่างหาก (สามารถหลีกเลี่ยงได้เมื่อผู้ทำการทดลองมีความรู้ความเข้าใจ) ในหัวข้อนี้จะอธิบายถึงความคลาดเคลื่อนซึ่งเกิดจากขีดจำกัดของผู้วัด ขีดจำกัดของเครื่องมือ การติดตั้งอุปกรณ์ และความคลาดเคลื่อนที่ไม่ทราบสาเหตุ โดยแบ่งสาเหตุของความคลาดเคลื่อนได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่
- ความคลาดเคลื่อนจากการอ่านค่า (Reading error)
- ความคลาดเคลื่อนเชิงระบบ (Systematic error)
- ความคลาดเคลื่อนแบบสุ่ม (Random error)
โดยความคลาดเคลื่อนทั้ง 3 ประเภทนี้จะเกิดขึ้นเสมอ แต่หากเข้าใจถึงสาเหตุการเกิดความคลาดเคลื่อนเหล่านี้แล้ว ย่อมมีวิธีทำให้ความคลาดเคลื่อนลดลงได้อ่านต่อ....
การวิเคราะห์กราฟ
ในการวิเคราะห์ผลการทดลอง เมื่อต้องการดูความสัมพันธ์ระหว่าง 2 ตัวแปร ว่าแปรผันต่อกันอย่างไร เมื่อปริมาณ x เพิ่มขึ้น ปริมาณ y เพิ่มขึ้นหรือลดลง ถ้าทั้ง 2 ปริมาณแปรผันตรงต่อกัน จะได้กราฟเส้นตรงที่สามารถหาความชัน จุดตัดแกนตั้งและจุดตัดแกนนอน เพื่อวิเคราะห์หาปริมาณบางอย่างจากค่าเหล่านั้นได้
กราฟเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือ ที่ต้องอ่านค่าการวัดออกมาจากแกนตั้งและแกนนอน โดยกราฟจะมีสเกลบนแกนที่มีลักษณะคล้ายกับสเกลของไม้บรรทัด ฉะนั้นวิธีการอ่านค่าจากแกนทั้งสองของกราฟ จึงเป็นวิธีเดียวกับการอ่านค่าจากสเกลไม้บรรทัด แต่ต่างจากไม้บรรทัดตรงที่ ผู้เขียนกราฟต้องแบ่งสเกลกราฟให้เหมาะสมด้วยตนเอง หมายความว่าผู้เขียนกราฟ เป็นผู้กำหนดความละเอียดของสเกลในแต่ละแกน ซึ่งมีผลต่อนัยสำคัญของค่าที่อ่านได้จากกราฟ อ่านต่อ....